ملات خودتراز شونده یک نوع از ملات های ساختمانی میباشد، که از ویژگی های خاصی برخوردار است. این ویژگی ها و مزایا سبب می‌شود که نیاز به دخالت انسان در تراز کردن ملات کاهش یابد و نتیجتاً زمان و هزینه‌های اجرایی کاهش یابد.
درواقع ملات خودتراز شونده (Self-Leveling Mortar) یک نوع ملات یا سیمان مخلوط است که به طور خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی توانایی ترازکردن و پخش یکنواخت خود را داراست. این ملات‌ها با ترکیب مواد افزودنی و عناصر سیمانی، مانند: سیمان پرتلند، ماسه، آب و افزودنی‌های شیمیایی تهیه می‌شوند.
در این مقاله از بتن کاور به بررسی ملات خودتراز شونده، کاربردها و مزایای این نوع ملات میپردازیم. با ما باشید.
ترکیبات ملات خودتراز شونده
ترکیبات ملات خودتراز شونده شامل مواد پایه اصلی و افزودنی‌ها است که به طور ترکیبی با هم استفاده می‌شوند تا ویژگی‌های خاص این نوع ملات‌ها ایجاد شود. ترکیبات ملات‌های خودترازشونده ممکن است بسته به نوع محصول و تولیدکننده متفاوت باشد، اما در اکثر موارد عناصر اصلی و افزودنی‌های مشترکی دارند. در زیر، ترکیبات عمده ملات‌های خودترازشونده آورده شده است:
- پودر سیمانی: پودر سیمان به عنوان ماده پایه اصلی ملات‌های خودترازشونده استفاده می‌شود. سیمان عمدتاً برای ایجاد پیوندهای شیمیایی و مکانیکی در ملات استفاده می‌شود.
- ماسه: ماسه به عنوان ماده خرد شده و مشخصه‌دار به ملات افزوده می‌شود. انتخاب ماسه مناسب با توجه به اندازه‌بندی مناسب و خصوصیات مورد نیاز ملات مهم است.
- آب: آب به عنوان ماده مخلوط کننده و رئوس کربنی در فرآیند تشکیل گیری سیمان استفاده می‌شود. تنظیم میزان آب به دقت به منظور دستیابی به ویژگی‌های ترازشگی مطلوب اهمیت دارد.
- افزودنی‌های خاص (Admixtures) : این افزودنی‌ها به منظور بهبود ویژگی‌های ملات‌های خودترازشونده به مخلوط اضافه می‌شوند. این افزودنی‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- مواد معدنی: موادی مانند سرباره‌ها، پوزولان‌ها و سایر مواد معدنی به ملات اضافه می‌شوند تا خصوصیات خاصی مانند مقاومت به خوردگی، مقاومت مکانیکی و ویژگی‌های دیگر را تقویت کنند.
متداول ترین افزودنی های مورد استفاده در ملات خودتراز شونده
متداول ترین افزودنی های مورد استفاده برای ملات خودتراز شونده به شرح زیر است:
- ابرروان کننده و کاهنده قوی آب (Superplasticizer) : این افزودنی به ملات کمک می‌کند که روان‌تر شود و به آن ویژگی خودترازشدگی بیشتری بدهد. این ویژگی به ملات اجازه می‌دهد به طور یکنواخت و بدون تراز کردن دستی به سطح تراز برسد.
- افزودنی‌های حباب هواساز (Air-Entraining Admixtures) : این افزودنی حباب‌های هوای کوچک در ملات ایجاد می‌کند. این حباب‌ها به عنوان تراکم کمکی عمل می‌کنند و ملات را خفیفتر می‌کنند. همچنین، این حباب‌ها می‌توانند در مقابل چرخش‌های حجمی ناشی از تغییرات دما و فشارهای تراکمی محافظت کنند.
- بهبود دهنده‌های ویسکوزیته (Viscosity Modifiers): این افزودنی ویسکوزیته ملات را تغییر می‌دهد. ویسکوزیته مناسب در ملات می‌تواند به توزیع بهتر ملات کمک کند و ممانعت از ترک خوردگی و نشست مصالح فراهم می‌کند.
استاندارد های بین المللی ملات خودتراز شونده
- BS EN 1937 : استاندارد BS EN 1937 توسط سازمان استانداردهای بریتانیا (British Standards Institution – BSI) منتشر شده است و در آن به خواص فیزیکی و شیمیایی ملات های خودتراز شونده می‌پردازد.
- BS EN 12706 : استاندارد BS EN 12706 نیز توسط سازمان استانداردهای بریتانیا (BSI) منتشر شده است و به ملات‌های خودتراز مصالح سیمانی مورد استفاده در کف‌پوش‌ها و پوشش‌های کف می‌پردازد.
این استانداردها شامل نیازها و آزمون‌های ملات خودتراز شونده در مصالح سیمانی برای کاربردهای کف میباشد.
در کل، هر دو استاندارد به بررسی خواص و ویژگی‌های ملات‌های خودتراز سیمانی برای استفاده در کف‌پوش‌ها و پوشش‌های کف می‌پردازند و دقیقترین جزئیات و نیازهای استانداردی مرتبط با این محصولات را تعیین می‌کنند.
کاربردهای ملات خودتراز شونده چیست ؟
ملات خودتراز شونده به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردشان در انواع مختلف پروژه‌های ساختمانی و عمرانی کاربرد دارند. در زیر، تعدادی از کاربردهای ملات‌های خودترازشونده آورده شده است:
- سطوح کف‌پوش‌ها: ملات‌های خودترازشونده برای سطوح کف‌پوش‌ها در ساختمان‌های صنعتی، تجاری و مسکونی استفاده می‌شوند. این کف‌پوش‌ها باید صاف و تراز باشند و ملات‌های خودترازشونده به مهندسان این امکان را می‌دهند که به راحتی سطحی صاف و یکنواخت را فراهم کنند.
- کف‌پوش‌های صنعتی: در صنایع مختلف مانند کارخانه‌ها، انبارها، آشپزخانه‌های صنعتی و زیرساخت‌های صنعتی، نیاز به کف‌پوش‌های مقاوم و صاف وجود دارد. ملات‌های خودترازشونده با خواص مقاومتی و خودترازشدگی، انتخابی مناسب برای این نوع کاربردها هستند.
- تراز کردن و تعمیر سطوح صاف: در مواردی که نیاز به تراز کردن سطوح وجود دارد، ملات‌های خودترازشونده می‌توانند برای تراز کردن و تعمیر سطوح صاف از جمله دیوارها، کف‌ها و سقف‌ها استفاده شوند.
- تعمیر و ترمیم سطوح: در مواردی که سطوحی دچار آسیب و خرابی شده‌اند، این ملات می‌تواند به عنوان یک روش تعمیر و ترمیم مورد استفاده قرار گیرد.
- پروژه‌های زیرساختی و تونل‌سازی: در پروژه‌های زیرساختی مانند تونل‌سازی، کاربردهای ملات‌های خودترازشونده به دلیل امکانات خودترازی و سهولت توزیع آنها در محیط‌های محدود و پیچیده بسیار مناسب است.
- سازه‌های بتنی: در سازه‌های بتنی مختلف از جمله ستون‌ها، دیوارها، پل‌ها و سازه‌های دیگر، استفاده از این نوع ملات می‌تواند فرآیند اجرایی را سریع‌تر و کارآمدتر کند.
- پروژه‌های دکوراتیو : در پروژه‌های دکوراتیو مثل: پوشش دیوارها، کف‌ها و سقف‌ها به عنوان یک ابزار خلاقانه می‌تواند در ایجاد طرح‌ها و الگوها مورد استفاده قرار گیرد.
مزایای استفاده از ملات خودتراز شونده
استفاده از ملات خودتراز شونده در پروژه‌های ساختمانی به عنوان پوشش زیرین یا لایه میانی دارای مزایای متعددی است. در زیر به برخی از اصلی‌ترین مزایای استفاده از این ملات اشاره می‌کنیم:
- ترازی و صافی سطح : ملات خودتراز شونده به دلیل خواص خود ترازی و تسطیح، به شکل مناسبی سطح را تراز و صاف می‌کند. این امکان را فراهم می‌کند تا پس از خشک شدن ملات، پوشش‌های نهایی مانند کف‌پوش‌ها، کاشی‌ها و سرامیک‌ها به راحتی و با کیفیت به سطح اضافه شوند.
- کاهش زمان و هزینه‌ها : استفاده از ملات خودترازشونده به دلیل تسریع فرآیند تهیه سطح صاف و تراز، زمان و هزینه‌های کاری را کاهش می‌دهد. این باعث می‌شود پروژه‌ها با سرعت بیشتری به اجرای مراحل بعدی بپردازند.
- کاهش مصرف مواد: با استفاده از ملات خودترازشونده، نیاز به استفاده از لایه‌های بیشتر از مواد تسطیحی یا لایه‌های زیرین کمتر می‌شود. این باعث می‌شود مصرف مواد و همچنین وزن نهایی سازه کاهش یابد.
- کارایی بهتر در نصب پوشش‌های نهایی: سطح صاف و تراز ملات خودترازشونده باعث می‌شود نصب پوشش‌های نهایی مانند کف‌پوش‌ها و پوشش‌های کف بهتر و با دقت بیشتری انجام شود.
- اصلاح نقاط ضعف و نقاط عیب دار: با استفاده از ملات خودترازشونده می‌توان نقاط ضعف، نقاط خرابی و نواقص را در سطح پروژه ترمیم کرد و سطحی صاف و یکنواخت ایجاد کرد.
- دقت در سطح: این نوع ملات به عنوان یک پایه تراز و صاف می‌تواند به دقت‌های بالا در تهیه سطح کمک کند که برای برخی پروژه‌های دقیق مانند نصب تجهیزات دقیق و دستگاه‌ها اهمیت دارد.
- پایداری و عمر طولانی: ملات خودترازشونده باعث افزایش پایداری و مقاومت سطح می‌شود. این مواد تا حدی از تغییرات حرارتی، رطوبت و اثرات محیطی محافظت می‌کنند.
- انعطاف‌پذیری در طراحی: با ترازی و صافی مناسب سطح، می‌توان طراحی‌های مختلف و ایجاد الگوها و نقش‌های مختلف بر روی سطح را با دقت انجام داد.
روش استفاده ملات خودتراز شونده
برای استفاده از ملات خودتراز شونده در پروژه‌های ساختمانی، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- آماده‌سازی سطح: ابتدا سطح کف یا سطح مورد نظر را آماده کنید. سطح باید پاک و خشک باشد و از هرگونه ذرات گرد و خاک پاک شود. همچنین، اگر سطح ناهموار یا دارای نقاط عیب دارد، میتوانید از ترازکننده‌ها و اصلاح‌کننده‌های مورد نیاز استفاده کنید.
- تهیه ملات: این ملات اغلب به صورت پودر موجود میباشد. شما باید این پودر را با آب ترکیب کرده و مخلوطی یکنواخت ایجاد کنید. مقدار آب و نسبت‌های ترکیب به توصیه‌های تولیدکننده بستگی دارد. استفاده از میکسر برای تهیه ملات می‌تواند فرآیند را آسان‌تر کند.
- ترکیب ملات: پودر ملات را به آرامی به آب اضافه کنید و با استفاده از میکسر یا دستگاه مخلوط‌کننده، آنها را تا به حدی که ملات یکنواخت شود مخلوط کنید. اگر از افزودنی‌هایی مثل ابرروان کننده‌ها استفاده می‌کنید، آنها را به ترتیب توصیه شده اضافه کنید.
- ریختن ملات روی سطح: ملات را به تدریج روی سطح بریزید. معمولاً شروع از یک نقطه و ترازکردن به سمت سایر نقاط انجام می‌شود. ترازکردن و پخش ملات به کمک ابزارهای مخصوص انجام میگیرد.
- تراز کردن و صاف کردن: با استفاده از ابزارهای ترازکننده و صاف‌کننده، سطح ملات را با ترازی دقیق تنظیم کنید. همچنین، مطمئن شوید که سطح ملات صاف و بدون نواقص باشد.
- خشک شدن و تقویت: ملات نیاز به زمانی برای خشک شدن و تقویت دارد. این زمان به مواردی مانند نوع ملات، ضخامت لایه ریخته شده و شرایط محیطی بستگی دارد.
در هر مرحله از استفاده از ملات خودترازشونده، توصیه می‌شود دستورالعمل‌ها و توصیه‌های تولیدکننده را به دقت دنبال کنید.
خود تراز سیمانی BC-CSLبتن کاور
خودتراز سیمانیBC-CSL یک ملات خودترازشونده است با خاصیت چسبندگی بالا و مطابق با استاندارد های بین المللی این صنعت تهیه و تولید شده است. این محصول به صورت پودری و به رنگ خاکستری است، که فاقد یون کلر میباشد، همچنین وزن آن به ازای هر گرم بر سانتی متر مکعب 2.1 است. شما میتوانید با مراجعه به بخش محصولات در وبسایت شرکت بتن کاور این محصول بی نظیر را تهیه نمایید.
مقایسه ملات خودتراز شونده با سایر ملات ها
مقایسه ملات‌های خودترازشونده با ملات‌های دیگر مانند بتن معمولی یا ملات سنتی (غیر خودتراز) در پروژه‌های ساختمانی می‌تواند به نوعی به تصمیم‌گیری بهتر در انتخاب نوع ملات مناسب کمک کند. در جدول زیر، به برخی از مقایسه‌های مهم میان ملات خودترازشونده و سایر ملات های دیگر اشاره می‌کنیم:
| ملات خودتراز | بتن معمولی | ملات سنتی | |
| ترازی و صافی سطح | سطح کاملا تراز و صاف | برای صاف شدن نیاز به لایه های تسطیحی بیشتری دارد | برای بدست امدن سطح صاف نیاز به مهارت بالایی دارد |
| سرعت اجرا | اجرای بسیار سریع | نیاز به زمان برای خشک شدن | نیاز به زمان بیشتر برای خشک شدن |
| مقاومت و پایداری | مقاومت بالاتر | در سازه‌های باربر عموما مقاومت بالایی دارد | در برابر بارهای سنگین مقاومت کمتری دارد |
| مصرف مواد | نیاز به لایه های کمتری دارد | نیاز به مقدار بیشتری از مواد دارد | مصرف مواد به نهوه ترکیب و استفاده دارد |
| استفاده در محیط‌های مختلف | استفاده در انواع پروژه ها | معمولا در سازه های باربر کاربرد دارد | ممکن است در محیط های خاص کاربرد نداشته باشد |
در نهایت، انتخاب نوع ملات مناسب؛ بستگی به نیازها، شرایط پروژه، محیط و نوع استفاده دارد.