تفاوت بین سیمان و بتن

سیمان و بتن دو ماده ی بسیار پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی هستند که با یکدیگر بسیار تفاوت دارند؛ اما گاهی غیر متخصصان و افرادی که به صورت حرفه ای در صنعت ساخت و ساز حضور ندارند، این دو را به اشتباه یکی می پندارند و این موضوع گاهی منجر به این می شود که حتی این دو را بجای یکدیگر استفاده کنند. با توجه به اینکه درک تفاوت بین سیمان و بتن از اهمیت بالایی برخوردار است، در این مقاله بتن کاور سعی شده است تا با بررسی بتن و سیمان از نظر ساختار و کاربرد های آن ها، دید مناسبی را به مخاطبین خود برای درک بهتر تفاوت بین سیمان و بتن بدهیم. در ادامه همراه ما باشید.

تفاوت ساختار بتن و سیمان

یکی از تفاوت های اصلی بین بتن و سیمان، تفاوت آنها در ساختار است. منظور از ساختار،مواد اصلی تشکیل دهنده ی این دو و فرمی است که در حالت کلی به خود می گیرند، می باشد.

در این قسمت با تفاوت های بتن و سیمان از منظر ساختاری آنها آشنا می شوید. از اصلی ترین تفاوت های بین سیمان و بتن، میتوان به ساختار و مواد تشکیل دهنده ی آنها اشاره کرد. سیمان یک ماده ی پودری شکل است که بعد از اختلاط با آب به صورت خمیری در می آید و از مواد زیر تشکیل شده است:

1. آهک
2. سیلیس
3. آلومینا
4. مگنزیا
5. اکسید آهن
6. سولفات کلسیم
7. تری اکسید گوگرد
8. قلیایی

طبق آمار منابع مرجع هم خیلی از افراد سیمان و بتن را با هم اشتباه می گیرند! در ادامه جدول مقایسه انواع سیمان و بتن را با هم بررسی می کنیم.

جدول مقایسه انواع سیمان و بتن

لازم است بدانید سیمان خود متناسب با مصارف متعدد خود دارای انواعی است که یکی از آن انواع سیمان پرتلند است که معمولا در بتن استفاده می شود.

خود سیمان پرتلند نیز به 5 تیپ متفاوت با ویژگی های متمایز تقسیم می شود که تیپ دوم و پنجم بیشتر در ساخت بتن استفاده می شوند. برای اینکه تفاوت ساختاری بتن و سیمان را بهتر درک کنید، مختصری به ویژگی های تیپ دوم و تیپ پنجم سیمان پرتلند می پردازیم. سیمان تیپ دوم طوری طراحی شده است تا مقاومت بیشتری نسبت به حمله ی سولفات ها در بتن داشته باشد.

و اما سیمان تیپ پنجم به صورتی طراحی شده است تا به زمان کوتاه تری برای سخت شدن احتیاج داشته باشد و در مدت زمان کمتری حالت سخت و جامد به خود بگیرد.

و اما بتن، ترکیبی از آب، سنگدانه(شن و ماسه) و سیمان است که در ابتدا به صورت خمیری شکل و سپس به صورت جامد و بسیار سخت در می آید.

سیمان در بتن نقش یک (بایندر هیدرولیک) را ایفا میکند. یک بایندر هیدرولیک زمانی که با آب ترکیب می شود، شروع به سفت و سخت شدن می کند. معمولا در بتن از انواع سیمان های پرتلند معمولی استفاده می شود.

(جالب است بدانید که بتن پس از آب، پرکاربرد ترین ماده ی جهان است.)

پس تا اینجای کار متوجه این شدیم که نه تنها سیمان و بتن یکی نیستند، بلکه سیمان یکی از اعضای تشکیل دهنده ی بتن است.

(نکته:معمولا سیمان به تنهایی مورد استفاده واقع نمی شود و به عنواد ماده اولیه دیگر مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد در صورتی که بتن خود یکی از مصالح ساختمانی مستقل است.)

تفاوت سیمان با ملات سیمانی از منظر مواد تشکیل دهنده:

شاید یکی از عللی که موجب می شود افراد سیمان و بتن را اشتباها با یکدیگر یکی بدانند، ناآگاهی از تفاوت بین سیمان و ملات سیمانی باشد. حال آنکه نه تنها سیمان و بتن باهم متفاوت هستند، بتن و ملات سیمانی نیزهم از جهت ساختار و هم از جهت کاربرد بسیار با یکدیگر تفاوت دارند.

سیمان علاوه بر بتن، در مواد تشکیل دهنده ی ملات سیمانی نیزموجود می باشد. ساختار ملات های سیمانی دارای دو جزء متفاوت است که یکی برای چسبندگی ملات استفاده می شود و دیگری برای حجم دهی به آن.

برای مثال از پودر سنگ در ملات سیمانی به عنوان پر کننده و حجم دهنده و از سیمان به عنوان چسب ملات استفاده می شود. اگر از کسانی هستید که فرایند ساخت و ساز را به صورت جدی دنبال نمی کنید، به احتمال زیاد فرق چندانی بین بتن و ملات سیمانی قائل نیستید و هردوی آنها را به عنواع ترکیبی از سنگ و سیمان می دانید.

البته اشتباه هم نمی کنید. بتن و ملات سیمانی هردو از ترکیب سیمان و سنگ ساخته می شوند. اما این شباهت باعث یکی شدن آنها نمی شود.

بتن و ملات سیمانی از نظر ساختاری دارای تفاوت های اساسی هستند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم. درکل تفاوت ملات سیمانی و بتن در میزان درصد ترکیبات هر یک از آنهاست.

بتن یک ترکیب زمخت تر و سخت تر از ملات سیمانی است که از مصالحی با اندازه ی بزرگ تر تشکیل می شود، اما در ملات سیمانی بیشتر بر چسبندگی تاکید می شود تا استقامت و به همین منظور در ملات سیمانی از مصالحی با اندازه ی کوچک تر استفاده می شود.

درکل بتن به دلیل ساختار زمخت و محکم تری که دارد، دارای استحکام بسیار بیشتری از ملات سیمانی است و ملات سیمانی نیز با وجود استحکام پایین تر نسبت به بتن، میزان چسبندگی بالاتری نسبت به بتن دارد و همین تفاوت ها باعث می شود که هرکدام از آنها دارای مصارف متمایزی باشند که در ادامه به آن اشاره می شود.

بتن و ملات سیمانی به قدری با یکدیگر متفاوت هستند که حتی کسی که خود در جریان ساخت و ساز شرکت ندارد، نیز می تواند به راحتی با اندکی مطالعه به فرق های این دو محصول کاملا پی ببرد.

دیگر تفاوتی که می شود به آن اشاره داشت و حتی می توان گفت اهمیت آن از تفاوت اول نیز به مراتب بیشتر است، تفاوت کاربرد های بتن و سیمان است.

بتن و سیمان علاوه بر اینکه دارای ساختار و مواد تشکیل دهنده ی کاملا متفاوتی هستند، کاربرد های بسیار متفاوتی نیز دارند. ساختار متفاوت هرکدام از این دو ،منجر می شود که ویژگی های متفاوتی نیز داشته باشند.

در ادامه به این میپردازیم که با توجه به ویژگی های ساختاری و کیفیت متفاوت این دو ماده چه کاربردهای متفاوتی برای هریک از این دو ماده می توان متصور شد.

تفاوت بین سیمان و ملات سیمانی از نظر کاربرد آنها:

همانطور که پیش تر اشاره شد، سیمان خود به تنهایی استفاده نمی شود. بلکه به عنوان ماده ی اولیه در سایر مصالح ساختمانی استفاده می شود. به عبارتی دیگر نمی شود سیمان را به عنوان یکی از مصالح ساختمانی مستقل در نظر گرفت.

سیمان به عنوان ماده ای که به هنگام ترکیب شدن با آب به خمیری تبدیل می شود که دارای خاصیت چسبندگی است در دیگر مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. ملات سیمانی خود یکی از مصالح ساختمانی مستقل است که مصارف متعدد دارد.

از ملات سیمانی بیشتر به عنوان چسب استفاده می شود و برای نگهداشتن مصالح ساختمانی مانند آجر کاشی و.. مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد دیگر ملات سیمانی در بندکشی (یا به عبارتی دیگر استفاده از آن به عنوان درزگیر) است.

معمولا مدتی پس از آجر کشی،کاشی کاری و…یک فضای خالی بین آجر ها و یا کاشی ها ایجاد می شود.

حال اگر آب بر این سطوح جاری شود، به راحتی می تواند از طریق این شکاف ها به سطح زیر این سطوح راه یابند و آنها را دچار مشکل کنند.

این اتفاق مخصوصا در استخر ها و سرویس های بهداشتی، اتفاقی رایج است. بدین منظور می شود از ملات سیمانی (یا به اصطلاح دوغ آب) در محیط هایی مانند کف حمام توالت و استخر ها به به عنوان درزگیر جهت جلوگیری از نفوذ آب به داخل زمین نیز استفاده کرد.

کاربردهای بتن

در قسمت قبل به کاربرد های ملات سیمانی اشاره شد.

اکنون برای اینکه تفاوت ملات سیمانی و بتن را نیز در کاربرد آن درک کنید، به کاربرد های بتن می پردازیم.

• ساخت اسکلت ساختمان ها:

بتن به دلیل استحکام و مقاومت بالایی در در برابر فشار دارد گزینه ی بسیار مناسبی برای ساختن اسکلت ساختمان است.

در گذشته برای ساختن اسکلت ساختمان ها از چوب استفاده می شد که هم مقاومت کمتری نسبت به بتن دارد و هم عمر مفید کمتری را دارا می باشد. اما اکنون ،از بتن به عنوان ماده اصلی تشکیل دهنده ی اسکلت ساختمان استفاده می شود.

برای درک بهتر تفاوت بین ملات سیمانی و بتن سعی کنید باتوجه به ویژگی هایی که از بتن و ملات سیمانی گفته شد فرض کنید که در اسکلت ساختمان ها از ملات سیمانی بجای بتن استفاده می شد.

• ساخت پل ها:

تفاوت بین ملات سیمانی و بتن به وضوح در پل ها مشهود است.

از آنجا که پل ها سازه هایی هستند که دارای حساسیت بالایی هستند و باید فشار زیادی را متحمل شوند و حالت استحکام خود را در دما های مختلف حفظ کنند، نمی شود از ملات سیمانی به عنوان ماده ی اصلی تشکیل دهنده ی آنها استفاده کرد،زیرا ملات های سیمانی نمیتوانند فشار زیاد را تحمل کنند و اگر سرد و گرم شوند دچار ترک هایی می شوند که در آخر منجر به فروپاشی پل می گردند.

پس یکی دیگر از مصارف و کاربرد های اصلی بتن، ساختن پل ها است.

• ساخت سدها:

از بتن به دلیل مقاومت بالایی که در برابر فشار از خود نشان میدهد در ساخت سد ها استفاده می کنند.

• ساخت سازه هایی که با آب دریا در تماس هستند:

از دیگر کاربرد های بتن می شود به ساخت سازه های دریایی اشاره کرد.

در ساختن سازه های دریایی باید از مصالحی استفاده کرد که دارای تحمل شیمیایی بالا باشند و با آب دریا واکنش ندهند،که این یکی دیگر از فرق های بتن با ملات سیمانی است.

نتیجه گیری

دراین مقاله سعی شده است تا با توضیح ساختار سیمان و بتن و مقایسه کردن آنها و هم چنین معرفی انواع سیمان و بتن و بیان ویژگی های آن ها به مخاطب خود دید بهتر و وسیع تری نسبت به تفاوت های سیمان و بتن بدهیم. با نظرات خود تیم تولید محتوای بتن کاور را یاری کنید.